Klik op de afbeelding om naar de website van Noorderland te gaan.
Het nieuwe nummer van Noorderland staat vol artikelen die interessant zijn voor ons project. Zo lezen we over het adelijk recht om duiven te houden, wat er op een 17e eeuwse borg zoal op tafel kwam (eh… duiven, onder andere) en dat de Groninger borgheren en – vrouwen weliswaar de mode volgden, maar daarin bepaald niet voorop liepen.
Benieuwd of ‘onze’ huishoudster Boukje, dienstmeid Cornelia en borgvrouwe Anna Habina van Leuwe zich een beetje kunnen vinden in die verhalen…
Morgen verhuizen wij van Leek naar Groningen. Wel fijn dat wij naar een stad gaan. Ik heb mijn hele leven in Amsterdam gewoond. Daar heb ik mijn man, Herman Collenius,ontmoet. In Amsterdam is de sfeer grimmig. Toen de gebroeders de Witt werden vermoord wilde Herman eigenlijk gelijk verhuizen. Hij hoopte dat het in het noorden rustiger zou zijn. Vijf jaar nadat Herman er over begon zijn wij naar Leek verhuisd. En morgen gaan wij naar Groningen. In de stad kan hij vast ook meer schilder opdrachten kan krijgen. Niet dat wij te klagen hebben, wij kunnen al goed leven van zijn werk. Maar meer opdrachten geeft zekerheid voor de toekomst. En ik, Maria van Brunsvelt, heb het gemist, een stad.
Mijn naam is Boukje. Ik ben hoofd huishouding op de Fraeylemaborg. Vandaag zijn we de hele dag met het voltallige personeel aan het schoonmaken geweest. Meneer Piccardt komt morgen weer op de borg. Hij heeft de afgelopen weken doorgebracht op ‘Klein Martijn’ bij Harkstede.
In 1690 koopt Henric Piccardt de Fraeylemaborg en de bijbehorende rechten. Hij heeft daarvoor 70.000 carolusgulden geleend stadhouder Willem III. Na hem hebben er nog vele anderen gewoond. Pas in 1971 verlaten de laatste bewoners, Louise Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren en haar dochter jonkvrouwe Mieke van Panhuys, de borg. RTVNoord zond in 2008 een interview uit waarin moeder en dochter herinneringen ophalen aan hun leven op de borg.
Uitgegeven in 1663, zuinig bewaard in de openbare bibliotheek van Lyon en gewoon te vinden op het Internet… De Franse gedichten van onze held Henric Piccardt. Opgedragen aan de protestante madame Suzanne de Pons.
Mevrouw de Pons was de dochter van een edelman met een hele hoop adelijke titels en getrouwd met Philippe Loubes, heer van Gastevine.
Gastevine, Pons en de andere plaatsnamen die in de adellijke titels van haar vader genoemd worden, liggen allemaal in de buurt van La Rochelle, een plaats die eind 16e / begin 17e eeuw gerust een protestant bolwerk genoemd mag worden.
Gezien Piccardts talent voor netwerken, hebben wij een donkerbruin vermoeden dat Piccardt zijn werk aan de adellijke Madame de Pons opdroeg omdat hij in haar niet alleen een geestverwant, maar ook een goede sponsor zag…
Ter voorbereiding van het vertelproject zijn Frouke Roukema en Karla Ubels 3 oktober 2015 naar Landgoed Borg Verhildersum te Leens geweest.
In borg Verhildersum hebben we op een houten bank gezeten die er rond 1700 ook al stond. Zo hadden we letterlijk even contact met het verleden. Karla (Boukje, de huishoudster van de Fraylemaborg) zat naast Frouke (borgvrouw Anna Habina Lewe van Middelstum; borgvrouw van Verhildersum). Zullen ze vroeger ook wel eens zo naast elkaar gezeten hebben? We vermoeden van niet.
Emmers en pannen. Foto gemaakt door: Karla Ubels
Boukje: “Het was een drukte van belang rond de borg toen we er gisteren (2 oktober 1712) aan het einde van de middag met paard en wagen aan kwamen. Het land voor de borg werd geploegd, tuinmannen waren druk in de weer en karren met eten en drinken werden aan- en afgevoerd. Ik heb op de zolder van de borg geslapen. Daar waar de was ook wordt gedaan. Rond vijf uur werd ik vanochtend gewekt door een van de meiden. Samen met het keukenpersoneel van Verhildersum bereid ik nu het eten voor. Wat een enorme hoeveelheid lekkernijen, heerlijkheden die ik zelf nog nooit gegeten heb. De geur van de gekruide duiven komt al uit de oven. Nog een uur, dan zullen de eerste gasten arriveren.”
Henric Piccardt (Woltersum, 25 maart 1636 – Harkstede, 6 mei 1712) was een Nederlands avonturier, diplomaat, syndicus (van ‘Stad en Ommelanden’) en borgheer van de Fraeylemaborg, Klein Martijn en De Ruthen. Hij was tevens verantwoordelijk voor de herbouw van de kerk van Harkstede. Hij publiceerde ook Frans-talige gedichten en een grafschrift in het Latijn.(Bron: wikipedia)
De Fraeylemaborg te Slochteren – foto: Jannie Warmolts
1548 – 1690
Seino’s achterkleinzoon Osebrandt Johan Rengers was begin zeventiende eeuw een machtige jonker in de Ommelanden. Beschuldigd van verraad tijdens het Beleg van Groningen kwam hij in de gevangenis. Een schoonzoon van Rengers, Henric Piccardt, wist via Willem III van Oranje een verzoening te bereiken. Rengers werd in ere hersteld maar stierf spoedig daarna. Zijn zoon stierf in 1681 of 1682, waarna de borg overging op zijn broer Evert. Mr Henric Piccardt, die in 1680 was getrouwd met Osebrandts dochter Anna Elisabeth, werd voogd over Evert. Omdat Evert in 1690 zijn bezittingen wegens schulden moest verkopen kocht Piccardt de borg met annexen en landerijen voor 47.000 gulden. Hij had hiervoor geld geleend van de koning-stadhouder in de vorm van een hypotheek op de Fraeylemaborg.
Wisten jullie dat de rouwborden van Henric Piccardt en zijn vrouw Anna Elisabeth Rengers in de Hervormde kerk van Slochteren hangen? Hoe komen die daar eigenlijk terecht? Waarom hangen ze niet in de kerk van Harkstede, de kerk die Piccardt heeft laten bouwen? We zoeken het uit.
Rondom Piccardt 